Werkgeheugen hoogbegaafd – TOS
Het werkgeheugen speelt een belangrijke rol bij het vermogen van een kind om informatie te verwerken en te onthouden. Bij hoogbegaafde kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) kunnen er verschillende uitdagingen zijn op het gebied van werkgeheugen, die hun (cognitieve) prestaties, de algehele ontwikkeling en het welzijn kunnen beïnvloeden.
‘Het werkgeheugen is de moeder van alle executieve functies’ (Klingberg, 2011)
Het werkgeheugen regelt de informatiestromen in je geheugen. Het helpt je om je eigen gedrag te monitoren en alle mogelijke oplossingen vast te houden om er vervolgens een te kiezen en dit alles met voldoende snelheid.
Belangrijk is om altijd voor ogen te houden dat ieder kind uniek is.
De voorbeelden die volgen zijn dan ook nooit compleet en komen ook niet als vanzelfsprekend op deze wijze voor bij kinderen met de combinatie HB – TOS.
Onderstaande voorbeelden zijn ter informatie en zijn voorbeelden uit de praktijk van uitdagingen die zich voor kunnen doen.
Enkele van de uitdagingen die zich kunnen voordoen bij een hoogbegaafd kind met TOS zijn:
• Beperkte capaciteit: Hoewel het werkgeheugen van hoogbegaafde kinderen over het algemeen beter ontwikkeld is dan dat van hun leeftijdsgenoten, kan het nog steeds beperkt zijn. Dit kan leiden tot problemen bij het vasthouden van informatie gedurende langere perioden of bij het verwerken van complexe informatie.
• Moeite met taalverwerking: Hoogbegaafde kinderen met TOS kunnen moeite hebben met het verwerken van taal. Dit kan leiden tot problemen bij het begrijpen van instructies, het onthouden van nieuwe woorden en het begrijpen van abstracte concepten.
• Afleiding/ concentratie: Hoogbegaafde kinderen met TOS kunnen gevoeliger zijn voor afleiding, wat hun vermogen om informatie vast te houden en te verwerken kan beïnvloeden.
• Associërend vermogen in relatie tot werkgheugen: Veel hoogbegaafde kinderen hebben een sterk associërend vermogen. We zien dat door dit vermogen kinderen soms woordvindingsproblematiek kunnen maskeren/ compenseren. De keerzijde kan zijn dat dit associërende vermogen drukt op het werkgeheugen.
• Vertraging in informatieverwerking: Hoogbegaafde kinderen met TOS kunnen vertragingen ervaren in het verwerken van informatie. Dit kan leiden tot problemen bij het snel en effectief uitvoeren van taken.
• Overbelasting van het werkgeheugen: We zien dan dat kinderen niet meer op de juiste manier betrokken blijven. Ze haken af en kunnen dan gaan dromen of gedrag vertonen wat vaak gezien wordt als ‘lastig’ gedrag.
Het is belangrijk om deze uitdagingen te herkennen en passende ondersteuning te bieden om hoogbegaafde kinderen met TOS te helpen hun werkgeheugen te verbeteren en te gebruiken.
Dit kan door middel van het werkgeheugen te trainen, het werkgeheugen te ontlasten o.a. door het gebruik van visuele hulpmiddelen, het aanleren van strategieën en het automatiseren van kennis.
Als Acoustic Pioneer Coach kan ik middels een screener en assessment de auditieve informatieverwerking en het (auditief) werkgeheugen in kaart brengen, waarna een passend ondersteuningsplan opgesteld kan worden en middels een app de vaardigheden getraind en versterkt kan worden.